İklim değişikliği bugün Dünyamızı tehdit eden en büyük tehlikedir. İklim değişikliği ile birlikte buzullar erimekte, deniz seviyeleri yükselmekte, aşırı iklim olaylarının ve afetlerin sayısı ve şiddeti artmakta, sıcak hava dalgaları daha sık bir şekilde meydana gelmektedir. Bunun yanı sıra Küresel Isınma; seller ve su taşkınları, kuraklık, su kaynaklarının kuruması ve yok olması, gıda kıtlığı ve biyolojik çeşitliliğin azalması gibi pek çok çevresel felaketi de beraberinde getirmektedir. 2030-2050 yılları arasında küresel sıcaklık artışı 1.5-2.0 derece civarında tutulamadığı takdirde, dünya nüfusu olarak, iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerini her geçen gün artarak hissedeceğiz.
İnsan yaşamını tehdit eden iklim değişikliğinin en büyük sorumlusu yapılaşma ve bu yapılaşmayı kontrolsüzce yöneten insanlardır. Enerji ihtiyacı için yenilenebilir enerji kaynakları ve sundukları olanaklar yerine, fosil yakıtların daha fazla kullanılması, malzeme ve kaynakların sürdürülebilir şekilde kullanılmaması ve hızla tüketilmesi, kirletilmesi, tüm dünyada sera gazı emisyonlarının artmasına ve küresel ısınma ve iklim değişikliğine sebep olmuştur. İklim değişikliği sadece bir ekoloji ve çevre problemi olmayıp, sosyal, ekonomik ve siyasi adaletsizlik problemlerini de beraberinde getirmektedir.
İklim değişikliği ile mücadelede kentler kritik bir öneme sahiptir. Dünya nüfusunun yarısından çoğu kentlerde yaşamakta ve kentler;
Doğal kaynak tüketiminin %75’ini,
Enerji Kullanımının %60-75’ini ve
Sera gazı emisyonlarının %70’ini oluştururlar.
Ancak kentler aynı zamanda iklim değişikliği ile mücadelenin de merkezini oluştururlar;
Enerji tüketiminde fosil kaynaklar yerine, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek,
Küresel CO2 salımının %25’inden sorumlu olan ulaşım sektöründe önlemler almak,
Enerjiye bağlı sera gazı emisyonlarının %40’ını oluşturan binaların inşaatı, kullanımı, inşaat malzemelerinin üretimi ve altyapılarda yeşil ve sürdürülebilir bina uygulamalarına geçmek ve,
Doğal karbon yutağı olan yeşil alanların miktar ve kalitesini arttırmak gibi pek çok çözüm potansiyelini de yaratma kabiliyetine sahiptirler.
Dünyada tüm şehirlerde farklı yol haritaları ve yüzlerce yeşil şehircilik uygulaması hayata geçirilmektedir. Bu şehircilik uygulamaları her şehir için ilk başta yapılan araştırmalar ve mevcut durum analizleri ile ortaya çıkan sonuçlara göre oluşturulmaktadır. Şehir Sera Gazı Emisyon Envanteri ve İklim Değişikliği Eylem Planı ile ana stratejiler oluşturulmakta, sonrasında alt proje başlıklara temel hedeflere hizmet etmektedir.
Danimarka’nın Kopenhag şehri de 2025 yılında sıfır karbon şehir olma hedefi koyduktan sonra, öncelikle Şehir Sera Gazı Emisyon Envanteri ve İklim Değişikliği Eylem Planı yaparak kentin sera gazı emisyon kaynaklarını ve diğer eksik yönlerini tespit etmiş, risk analizleri yaparak kentin riskli ve kırılgan bölgelerini belirlemiş ve hem sera gazı emisyonlarını azaltmak ve hem de iklim değişikliğinin olası riskleri ve yıkıcı etkilerine karşı Kopenhag’ı daha dirençli hale getirmek için İklim Değişikliği Eylem planını yapmıştır. Burada bütüncül bir planlama yaklaşımı sergilenmiş ve kent genelinde kentin master planı ile entegre olacak şekilde yeşil şehircilik uygulamaları hayata geçirilmiş ve bu doğrultuda ilgili imar ve şehircilik mevzuatı da konuya uyumlu hale getirilmiştir. Bu yaklaşım biçimi aynı zamanda iklim değişikliği ile mücadele konusuna, günlük politik kaygılar ve kişisel uyuşmazlıklardan bağımsız bir kurumsal nitelik ve kalıcılılık kazandırmıştır.
Kopenhag, Danimarka
• Bütüncül yeşil planlama çalışmaları ile, 2025 yılında dünyanın ilk karbon sıfır şehir olmayı hedeflemektedir.
• Sera Gazı Envanteri,
• İklim Değişikliği Eylem Planı,
• Enerji Master Planı, ve
• Şehrin Gelişme Odaklı Master Planları 2025 yılında sıfır karbon şehir olma hedefine yönelik olarak hazırlanmıştır.
Bu kapsamda aşağıdaki stratejiler uygulanmıştır;
1. Toplu taşım araçlarının tamamı yeşile dönüştürülmesi sağlanmıştır.
2. Çok düşük emisyonlar yapan binaların tasarlanması ve üretilmesi teşvik edilmiştir.
3. Bisiklet yollarının sayısı ve niteliği arttırılmış ve bisiklet kullanımı kent genelinde teşvik edilmiş, neredeyse bir zorunluluk haline getirilmiştir.
4. Özel tekniklerle gölgelendirilmiş ve ağaçlandırılmış cadde tasarımları oluşturulmuş, kentin iklim koşullarına rağmen yaşayan ve canlı caddeler yaratılması hedeflenmiştir.
5. Kentsel atığın yakılarak şehrin tüm enerji ihtiyacının karşılanması sağlanmıştır. Bunun için özel sektör enerji üretim firmaları ile önemli işbirlikleri ve ortaklıklar geliştirilmiştir.
6. Farklı gelir gruplarından insanların bir arada ve hatta aynı yapı gruplarında bir arada yaşamasını teşvik edecek konut tipolojilerinin oluşturulması ve uygulanması teşvik edilmiş ve bu konu ruhsat verme şartına bağlanmıştır.
7. Yeşil bina politikaları, yeni yapılan ve mevcut binaların sertifikalı yeşil bina olması sağlanmış, sürekli yeni bina yapılması ve eskilerin yıkılması yerine mevcut binaların kapsamlı restorasyonları/yenilemeleri teşvik edilmiş bu şekilde malzeme ve kaynak kullanımı da kontrol altına alınmaya çalışılmıştır.
8. Şehrin tüm imar planı ve kentsel tasarım rehberleri yeşil şehircilik ve iklim değişikliğine uyumlu olacak ve şehrin sera gazı emisyonlarını azaltacak şekilde güncellenmiş ve alınacak önlemlerin tamamı mevzuat hükümlerine ve plan notlarına bağlanmıştır.
9. Şehrin 2025 yılında koyduğu sıfır karbon hedefine ulaşması için Yerel yönetimlerin, merkezi hükümetin, sivil toplum kuruluşlarının, halkın ve özel sektör temsilcilerinin bir arada ve eşgüdümlü olarak çalışması ve mücadele etmesi zorunluluğu nedeniyle, belli taahhütler verilmiş ve bu gruplar arasında işbirliği ve ortaklık anlaşmaları imzalanmıştır.
10. 2025 yılı için konulan bu hedef sayesinde Kopenhag şehri bir anda tüm dünyanın sonuçlarını merakla beklediği ve izlediği bir kent haline gelmiş ve bu da kent ve kentte yaşayanlar için pek çok ekonomik ve sosyal fayda sağlamıştır. Pek çok yeni iş ve istihdam imkanı doğmuş, kentte yaşayanlar ortak bir hedef için bir arada çalıştıklarından kentlilik bilinci daha da gelişmiş ve sosyal sorumluluklar artmıştır.
"Kopenhaglılar şehir yönetiminin iklim değişikliği mücadele programlarını destekliyor."
Şehrin 2025 hedefi Stratejik Planı ile İklim Değişikliği Eyleme Planı eşgüdümlü olarak bir arada yapılmış ve uygulanmaktadır. Belediye başkanı sürecin her aşamasında uygulamaları ile destek vermektedir.
Bu olumlu gelişmelerin tüm kentlerimize örnek olmasını umuyor ve bunun için ECOBUILD olarak yeşil şehircilik, sera gazı envanterlerinin oluşturulması, iklim değişikliği eylem planlarının hazırlanması ve yerel yönetimlerimize sunulması konularında danışmanlık hizmetlerimizi sürdürüyoruz. Birlikte yeşil bir gelecek üretmek için haydi hep beraber…