Türkiye’de Devlet Özel Sektör Yatırımlarına LEED Sertifikası Alınmasına Hibe Destek Veriyor
Uzun yıllardır yeşil bina sektörünü desteklemeyen Türkiye, LEED Sertifikasına hibe teşvik vermeye başladı. Dünyada değişen piyasa şartlarına Türk yatırımcılarının uyum sağlaması için LEED Sertifikası desteklenmeye başladı. Bu hibe teşvik, dolaylı da olsa yeşil binaların desteklenmesi anlamına geliyor.
Türkiye’de yer alan firmalar özellikle çevreye ilişkin uygulamaları ve belgeleri konusunda dünyanın oldukça gerisinde kaldı. Buna ilişkin olarak, T.C. Ticaret Bakanlığı ülkemizdeki şirketlerin rekabet güçlerini arttırmak için, yurt dışından talep edilen bazı sertifikalara sahip olmak isteyen firmalara hibe destek verme kararı aldı. Hibe desteği verilen sertifikaların arasında LEED Yeşil Bina Sertifikası da yer alıyor. Bu durum, Türkiye’de yeşil bina sektörünün dolaylı olarak desteklenmesi anlamına da geliyor. Üretim tesislerine, AR-GE, teknopark, ofis, lojistik merkez, data center binalarına ve diğer firma yapılarına LEED Sertifikası alınması konusunda hibe verilmesi Türk firmalarının dış pazarda rekabet gücünü arttırmayı hedefliyor.
2014-8 Sayılı Karar
2014-8 sayılı karar, Türkiye’de sınai ve/veya ticari faaliyette bulunan şirketlerin pazara giriş belgeleri alımları ile küresel tedarik zincirine katılımlarını sağlamaya yönelik destekleri kapsıyor. Yani, Türk firmalarının yurt dışı rekabet ortamında geride kalmaması hedefleniyor.
T.C. Ticaret Bakanlığı hibe desteği, şirketler tarafından çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyum sağlanabilmesini teminen akredite edilmiş kurum ve/veya kuruluşlardan alınan yurt dışı pazara giriş belgelerinin belgelendirme işlemleriyle ile küresel tedarik zincirine daha etkin bir tedarikçi olarak katılımlarını sağlamayı amaçlıyor. Firmaların ihracat yetkinliklerinin arttırılmasına yönelik gerçekleştirilen belge işlemleri arasında LEED Sertifikası da yer alıyor.
Yani yurt dışı ticaretinizde, LEED Sertifikalı bir binanızın olması gerekiyor veya size uluslararası rekabette bir avantaj sağlıyor ise, LEED Sertifikası giderlerinizin %50'si devlet tarafından karşılanıyor. Başka bir deyişle yeşil bina yapmanız hibe teşvik ile destekleniyor. Destekleme gideri T.C. Ticaret Bakanlığı “Destekleme Fiyat İstikrar Fonu”ndan karşılanıyor.
Pazara Giriş Belgesi Nedir?
Pazara Giriş Belgeleri, akredite edilmiş kurum/kuruluşlardan alınan ve bir ülke pazarına girişte zorunlu olan veya avantaj sağlayan kalite, çevre belgelerini/sertifikalarını; insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir işaretleri; tarım ürünlerine ilişkin laboratuvar analizlerini ve/veya test/analiz raporların kapsıyor. LEED Sertifikası, mal veya hizmet üretiminin yapıldığı binanın/tesisin sağlıklı, çevreye duyarlı ve ekonomik olduğunu belgeliyor. Dolayısıyla dünyada LEED önemli bir pazara giriş belgesi olarak görülüyor. Yurt dışından gelen talebi değerlendiren bakanlık, 29.01.2021 tarihli ve 02.07.2021 tarihli belge listelerinde LEED Sertifikasını teşvik kapsamında pazara giriş belgelerinden birisi olarak belirledi. Bu teşvik, bir sinerji yaratarak, LEED Sertifikası alınması yoluyla yurt dışı rekabetinde olan Türk firmaların yeşil binalarda çevreye duyarlı, sağlıklı ve ekonomik üretim yapmasını da eş zamanlı olarak teşvik ediyor. Türk firmalarının dolaylı olarak sosyal sorumluluğunu da arttırmış oluyor.
Yurt Dışı Pazarlar Neden LEED Sertifikası İstiyor?
LEED Sertifikalı binalar çevreye duyarlı, sağlıklı ve uluslararası standartlara uyan binalar oluyorlar. Ayrıca LEED Sertifikalı binalar düşük enerji, su ve işletme giderleri nedeniyle ekonomik oluyorlar. İşte bu noktada LEED Sertifikası yurt dışı pazarlarda bir çok sektörde Türk firmalarının karşısına talep olarak çıkıyor. Dış pazarda ürün tedarikçileri özellikle tekstil, izolasyon, yapı malzemesi ve sağlık sektöründe Türk firmalardan yoğun olarak LEED Sertifikası talep ediyor. Uluslararası New York Borsası, Almanya Borsası, Japonya Borsası, Çin Borsası ve Londra Borsası’nda yer alan firmalar Türkiye’den mal ve hizmet taleplerinde LEED Sertifikalı binalarının olduğunun belgesini istiyor. Bunun nedeni talep eden firmaların sadece çevreye karşı sosyal sorumlulukları değil. En önemli neden, ürünlerin üretildiği yerlerin insan sağlığına, çevreye ve ekonomiye olan etkisinin düşük olmasının sağlanması. Sonrasında LEED Sertifikası'nın düşük sera gazı emisyonlu ürünleri belgeleyebilmek için önemli imkanlar sağlaması geliyor. Bu gelişmeleri öngören Endonezya, Çin ve hatta Bangladeş, LEED Sertifikalı tekstil ve ARGE siteleri yaptılar. Türkiye ise bu konuda pazarı kaybetmemek için destek vermeye başladı.
“Derin Dalga” LEED Sertifikası Talebini Arttırıyor
Derin dalga, sıfır karbon hedefindeki şirketlerin çevre taleplerinin tüm sektörleri domine etmesi anlamına geliyor. Biz çevrecilerin “derin dalga” olarak nitelendirdiği temel bir trend olan firmaların sıfır karbon olma hedefi, dünyadaki üretim süreçlerinin yeşil/sürdürülebilir üretime uygun olması anlamına da geliyor.
Tüm dünyada önde gelen dev firmalar sıfır karbon hedeflerini açıkladı. Bir firmanın sıfır karbon firma olması bundan 10 yıl önce bir hayal olarak düşünülürken, bugün sıfır karbon hedefleri gerçek olmaya başladı. Bilişim sektöründen örnek verelim. Dünyanın en büyük firması Apple, tüm dünyadaki kurumsal emisyonları bakımından şimdiden karbon nötr. Apple, IPCC hedeflerinden 20 yıl önce 2030 yılında karbon ayak izini tamamen sıfıra indirmeyi planladı. Sektörler iklim değişikliği üzerindeki etkilerini azaltmaya çalışırken, büyük şirketler diğer şirketler için bir yol haritası sunarak karbon nötr olma yaklaşımıyla ilgili detaylı bilgiler sağladılar. İşte tüm dünyada firmaları yeşil binalarda yer seçmeye zorlayan derin dalga bu. Sıfır karbon hedefine ulaşmak isteyen firmalar artık bu hedeflerini gerçekleştirmeye başladılar. Ancak sıfır karbon hedefindeki şirketler için sadece kendilerinin binalarının yeşil bina olması yetmiyor. Tedarikçilerinin binalarının da LEED Sertifikalı olması isteniyor. Tedarikçi firmaların üretim tesislerinin, lojistik depolarının, satış mağazalarının da LEED Sertifikalı yeşil binalarda yer alması mal veya hizmet alan firmanın çevre, sağlık ve ekonomi performansını raporlaması için gerekli. Dünyadaki büyük firmaların sıfır karbon hedefi, Türkiye’den mal ve hizmet tedariklerinde LEED Sertifikasını adeta zorunlu hale getiriyor. Devlet bu gelişmelere duyarlı kalarak %50 teşvik veriyor.
LEED Sertifikası Devlet Tarafından Nasıl Destekleniyor?
2014-8 Sayılı Karar kapsamında şirketlerin, Genelge’de belirtilen Pazara Giriş Belgelerine ilişkin giderleri % 50 oranında destekleniyor. Pazara Giriş Belgelerine yönelik olarak şirket başına bir takvim yılı içerisinde yapılan başvurular esas alınarak yıllık en fazla 250.000 ABD Dolarına kadar destek veriliyor. Yine bu karar kapsamında bir şirketin bir yılda azami 1 projesi destekleniyor. Bu hibe programı için unutulmaması gereken genel kural, firmaların tüm ödemelerini kanuna uygun olarak bankalar kanalıyla yapması gerektiği.
014/8 Sayılı Pazara Giriş Belgelerinin Desteklenmesine İlişkin Karar’ın Uygulama Usul ve Esasları Genelgesi’nin EK 5'i, "Destek Kapsamındaki Pazara Giriş Belgeleri" listesinde yer alan belgelere ilişkin alım giderleri destekleniyor. LEED Sertifikası’da bu belgelerden birisi.
Genelge kapsamında desteklenen gider kalemleri aşağıdakiler olarak belirlenmiş durumda:
Müracaat ve doküman inceleme giderleri
Belgelendirme tetkik giderleri
İlk yıla ait belge kullanım ücretleri
Test/analiz raporu giderleri
Zorunlu kayıt ücretleri
Bu kapsamda LEED Sertifikası için gerekli olan başvuru, inceleme ve danışmanlık hizmetleri %50 hibe destek alıyor. LEED Sertifikasında özellikle fabrika binaları gibi büyük yatırımlarda başvuru ve inceleme ücretleri m2’ye göre hesaplandığından önemli bir gider oluşturuyor. LEED Sertifikasının bir defa alınması, bir kaç yılda bir yenilemesine gerek olmaması onun olumlu yönelerinden birisi.
Burada karıştırılmaması gereken bir durum devlet bina masrafını değil LEED Sertifikası için gerekli olan danışmanlık, başvuru ve inceleme ücretlerinin yarısını karşılıyor. Yani bu teşvik bir inşaat desteği değil, LEED belgesi için gerekli olan teknik danışmanlık ve sertifikasyon ücretlerini kapsıyor. Yeşil bina literatüründe teknik danışmanlık ve sertifikasyon ücreti giderlerinin (soft cost) devlet tarafından %50 oranında karşılanması çok ama çok önemli olumlu bir gelişme.
LEED Sertifikası Desteği İçin Nereye Başvurulacak?
LEED Sertifikalı bir yatırım yapmayı isteyen firmalar için T.C. Ticaret Bakanlığı web sitesi aşağıda sunduğumuz web sitesinde hizmet sunuyor. Bu linkte tüm mevzuat ve bilgiler de detaylarıyla yer alıyor. Yine T.C. Ticaret Bakanlığı web sitesinde başvuru için gerekli belgeler de yer alıyor. Yapılması gereken, yatırım yapacak olan firmanın pazara giriş belgesi evraklarını derleyip başvuru yapması, bankadan yapmış olduğu LEED Sertifikası giderlerini belgeleyerek belge parasının %50'sini teşvik kapsamında geri alması. LEED Sertifikası danışmanlığı yapan firmaların faturaları, LEED Sertifikası başvuru ve inceleme ücretlerinin faturaları ve ödeme dekontları uygun gider belgeleri olarak sayılıyor.
LEED Sertifikasını Nasıl Alacaksınız?
LEED Sertifikalı bir binada bulunmak firmaya gerçekten önemli bir prestij katıyor. Öncelikle sektöründe deneyimli, USGBC üyesi bir firma ile çalışmanız gerekiyor. Aşağıda sunduğumuz LEED Sertifikası Süreci İnfografiği süreci özetliyor.
ECOBUILD, 2020 yılında dünyadaki en başarılı LEED sertifikalı bina projesini yapmış sektör lideri firmadır. ECOBUILD, 2009 Yılından bu yana, 9 farklı ülkede 150'den fazla kurum ve firmaya hizmet sunmuş ve 2018 yılında yeşil bina lideri seçilmiştir. ECOBUILD, bir Türk firması olarak 2020 yılında USGBC tarafından dünya birincisi seçilmiştir. Bakınız ödüller. ECOBUILD, yüzlerce projeye danışmanlık hizmeti vermiş ve LEED Sertifikası almıştır. LEED AP BD+C, LEED AP ND, WELL AP, Envision SP, Climate Planner Akredite Profesyonel kimliklerine sahip olarak, ulusal-uluslararası proje tecrübesiyle, Türkiye ve yurt dışında; LEED Yeşil Bina Sertifikası ve yetkili eğitimlerini sağlamaktadır. Aşağıda konu ile ilgili hizmetlerimizi ve detaylı bilgileri bulacaksınız.
Pazara Giriş Belgelerinin Desteklenmesi Web Sayfası:
Kaynak: T.C. Ticaret Bakanlığı