Sürdürülebilir Su Yönetimi: LEED v5 ve Binalarda Su Verimliliği

Murat DOĞRU, LEED AP BD+C, Envision SP
14 saat önce
3 dakikada okunur

Güncelleme tarihi: 13 dakika önce

Küresel Su Kıtlığı: Ciddiyetin Farkında mıyız?

Dünya genelinde tatlı su kaynakları sınırlı ve bu kaynaklara olan talep her geçen gün artıyor. Birleşmiş Milletler’e göre 2050 yılında dünya nüfusunun %40’ı su stresi altında yaşayacak. Küresel ısınma, düzensiz yağış rejimleri, tarımsal aşırı kullanım ve kentleşme gibi faktörler, su kaynaklarının sürdürülemez bir biçimde tüketilmesine neden olmaktadır.

Birleşmiş Milletler’e göre 2050 yılında dünya nüfusunun %40’ı su stresi altında yaşayacak.

Su Kaynaklarını Korumanın Zorunluluğu

Tatlı su kaynakları, ekosistemlerin sürdürülebilirliği, insan sağlığı ve ekonomik kalkınma için hayati öneme sahiptir. Su kaynaklarının korunması, yalnızca çevresel değil, sosyal ve ekonomik faydaları da beraberinde getirir: Gıda güvenliği, iklim direnci, biyolojik çeşitlilik ve enerji üretimi bu kaynaklara doğrudan bağlıdır.

Binaların Su Tüketimindeki Payı

Dünya genelinde su tüketiminin %15 ila %30’u bina sektöründen kaynaklanmaktadır. Özellikle otel, okul, ticari ofis ve konut gibi yapılar; iç mekân kullanımı, peyzaj sulaması, soğutma sistemleri ve temizlik faaliyetleri ile ciddi miktarda su tüketir. Bu nedenle, bina sektöründe su verimliliği uygulamaları, küresel su koruma stratejilerinde temel bir unsurdur.

Su Verimli Binaların 8 Temel Faydası

Su Faturalarında Azalma: Su tüketiminin düşmesi doğrudan işletme giderlerini azaltır.
Enerji Tasarrufu: Su ısıtma ve pompalama için harcanan enerjinin azalması ile enerji maliyetleri düşer.
İklim Etkisi Azalır: Su yönetimi, karbon salımlarını da azaltır.
Altyapı Yükü Azalır: Atık su miktarının azalması kanalizasyon sistemlerine binen yükü hafifletir.
Kuraklık Direnci: Alternatif su kaynaklarıyla kuraklık dönemlerine daha dirençli yapılar inşa edilir.
Bina Değeri Artar: Yeşil bina sertifikalı yapılar yatırımcı ve kullanıcılar açısından daha caziptir.
Yasal Uyum Sağlanır: Su verimliliği regülasyonlarına uyum kolaylaşır.
Kamu İmajı ve Sorumluluğu: Kurumsal sosyal sorumluluk hedeflerine katkı sağlar.

LEED v5 ile Su Verimliliği Nasıl Sağlanır?

LEED v5 BD+C sistemi, su verimliliğini hem iç hem dış su kullanımı, hem de proses suyu ve alternatif su kaynakları yönetimi düzeyinde kapsamlı olarak ele alır. “WEc2 - Enhanced Water Efficiency” kredisi, projelere 1 ila 8 puan arasında katkı sağlar ve toplam su kullanımının azaltılmasını hedefler.

WEc2 Kredisinin Kapsamı ve Stratejileri

LEED v5’e göre projeler iki ana stratejiyle bu krediyi alabilir:

Seçenek 1: Tüm bina su kullanımına dayalı modelleme (Whole-Project Water Use) – %30 ile %90 arasında su kullanım azaltımı sağlanarak 1 ila 8 puan kazanılabilir.
Seçenek 2–6: Cihazlar, armatürler, peyzaj sulama, soğutma sistemleri, alternatif su kullanımı gibi alt başlıklarla kümülatif puan kazanımı mümkündür .

LEED v5 Sertifikasında Su Verimliliği Örneği

10.000 m² büyüklüğünde ve 500 çalışanın bulunduğu tipik bir ofis binasında yıllık ortalama kişi başı su tüketimi yaklaşık 45.000 litre olarak hesaplandığında, toplam su tüketimi yılda yaklaşık 22.500.000 litreye (22.500 m³) ulaşmaktadır. LEED v5 sistemine göre “WEc2 - Enhanced Water Efficiency” kredi başlığı kapsamında %90’a varan su azaltımı hedeflendiğinde, bu binada yılda 20.250 m³ su tasarrufu sağlanabilir.

Ankara ve İstanbul Örneğiyle Ekonomik Kazanım

Bu miktar, 2025 yılı belediye tarifelerine göre Ankara’da (ASKİ: 28,00 ₺/m³) yıllık yaklaşık 567.000 ₺, İstanbul’da (İSKİ: 25,50 ₺/m³) ise 516.375 ₺ su faturası tasarrufu anlamına gelir. Ayrıca bu tasarruf, pompalama, ısıtma ve arıtma sistemlerinin enerji ihtiyacını da azaltarak dolaylı olarak karbon salımının düşürülmesini sağlar. Bu sayede hem işletme giderleri azalır hem de bina çevresel performansı açısından yüksek sürdürülebilirlik seviyesine ulaşır.

Sonuç

Sürdürülebilir su yönetimi, sadece çevresel bir zorunluluk değil, aynı zamanda ekonomik bir fırsattır. LEED v5 gibi uluslararası yeşil bina sistemleri, bu dönüşümün yol haritasını sunmaktadır. WEc2 kredi başlığı ile hem doğaya hem de kullanıcı ekonomisine hizmet eden, yüksek performanslı yapılar inşa etmek mümkündür.