ESG, firma veya kurumların çevresel etkilerini, sosyal uygulamalarını ve kurumsal yönetişim kriterlerini ele alan bir rapordur. ESG raporlaması kurumlar veya firmaların çevre ve sosyal alandaki uygulamalarını, yönetişim anlayışlarını ve bu alanlardaki performanslarını özetlemektedir. Dolayısıyla ESG raporlaması firmalar için çok boyutlu bir beyan niteliğindedir.
Firmaların yapmış oldukları ESG raporlamaları yani çevre, sosyal ve yönetişim alanındaki beyanları onların yatırımcılar nezdindeki başarı algılarını oluşturmaktadır. Yatırımcı davranışları ve tercihleri geçmişte sadece firmanın karlılığına odaklıyken, son 15 yıldır değişen anlayış ile firmanın çevre, ve sosyal alandaki faaliyetleri ve yönetişimdeki uygulamaları yatırımcıların davranışlarını etkilemeye başlamıştır. ESG raporları özellikle uluslararası çalışan ve halka açık olan firmalar için önemli beyanlar haline gelmiştir. Firmaların olumlu ESG performansları onların borsa değerini yukarı yönde etkilemekte, yatırımcıları kendilerine çekmelerini sağlamaktadır. Bu anlamıyla ESG firma yöneticilerinin çağı yakalayan ve takip eden yönetim başarısını da göstermektedir.
Tüketici davranışları günümüzde doğanın korunması, sosyal adalet ve yönetişim bağlamında değişmiş ve daha sürdürülebilir olmaya odaklanmıştır. Bu davranış eş zamanlı olarak finans ve yatırımcı tercihleriyle ilgili kararları da etkilemektedir. Sonuç olarak, yatırımcılar kaynaklarını bu uygulamaları taahhüt eden şirketleri finanse etmek için kullanmak istemektedir.
ESG raporlaması yaparak ESG odaklı çalışan şirketlerin hisse senedi fiyatları daha istikrarlı hale gelmekte ve düşük ESG sıralamasına sahip olanlardan daha iyi performans göstermektedirler. Artık ESG raporlaması yatırımcılar için hayati bir inceleme alanı haline gelmiştir. Özellikle uluslararası yatırımcılar çevresel sürdürülebilirlik ve sosyal sorumluluk değerleri kendileriyle uyumlu şirketlere sermaye sağlamaya çalışmaktadırlar. Bu durum ESG raporlamasında katlanarak büyümeye neden olmuştur.
İklim krizi, artan sera gazı emisyonları, ormansızlaşma, biyoçeşitlilik krizi gibi çevresel sorunlara çözümler sunmayı hedefleyen Avrupa Yeşil Mutabakatı, Paris İklim Anlaşması ve COP27 da ESG’nin süratle gelişmesini sağlamıştır. Bununla birlikte COVID-19 pandemisinin ve iklim krizinin etkileri, ESG’yi büyük ölçüde gündeme getirmiştir.
ESG sadece yatırımcılar için değil, aynı zamanda şirketlerin kendi iç yönetimleri için de önemlidir. Çünkü süreçlerine ESG’yi dahil eden şirketler, kârlılıklarının nasıl olumlu yönde etkilendiğini, sürdürülebilir ve sosyal açıdan sorumlu girişimlere öncelik vererek itibarlarını iyileştirebileceklerini ve potansiyel olarak daha fazla yatırımcıyı çekebileceklerini görmeye başlamışlardır.
Kârlılık şirketler için halen en öncelikli konudur ve çok önemlidir. Bunun yanında şirketlerin adil olması, toplumsal fayda yaklaşımı, çevreye duyarlılığı ve sürdürebilirliği benimsemesi çalışanların, iş ortaklarının ve yatırımcıların giderek daha fazla önem verdiği konular arasında yer almaya başlamıştır. Yani ESG’yi benimseyen şirketlerin uzun vadede kazançlı çıkacağını söylemek, doğru yolda olduklarını belirtmek mümkündür. Bu nedenle tün dünyada kurumlar veya şirketler bu konuya karlılıkları açısından da bakarak süratle yönelmişlerdir.
Şirketler ve paydaşları, toplum ve gelecek için yatırım yaparken ESG alanında en yüksek değeri yaratmaya odaklanmaktadır. ESG temelli yenileyici iş modeli yaklaşımı ile geleceğe hazırlanan şirketler ekonomik kırılganlıklara ve iklim risklerine daha hazırlıklı olacaklardır. Ortak değer yaratarak toplumu ve ekosistemi koruyan şirketler insan kaynağı, inovasyon ve çevresel sermaye gibi finansal olmayan varlıkların yönetiminde, çoklu sermayeye dayanan entegre düşünce ve yönetim yaklaşımında daha başarılı olacaklardır. Çevresel etkilerini göz ardı eden şirketler öngörülemeyen riskler ve yatırımcı denetimleriyle karşılaşabilir, şirket değeri hiç de beklenmedik anlarda düşebilir.
ESG raporlaması faktörleri esasen sermaye piyasalarında yatırımcılar tarafından şirketlerin sürdürülebilirliklerini ölçerek onların davranışlarını değerlendirmek ve geleceğe yönelik finansal performanslarını incelemek adına kullanılan global bir konsepttir.
ESG Kriterleri Nelerdir?
ESG kriterleri, 3 temel başlıktadır ve Kurumların ESG performansı bu 3 kriter üzerinden belirlenir. Sürdürülebilirlik kriterleri olarak da adlandırılan bu kriterler çevresel, sosyal ve kurum ölçeğinde yönetişim olmak üzere 3 başlıktadır.
Çevresel Kriterler, kurum veya şirketin mal veya hizmet üretmek maksadıyla faaliyetini sürdürürken yaptığı çevresel etki ve performansını ifade eder.
Sosyal Kriterler, kurumların veya şirketlerin mal veya hizmet üretmek maksadıyla faaliyetini sürdürürken, sosyal sürdürülebilirlik alanındaki uygulamalarının performans değerlendirilmesidir.
Kurumsal Yönetişim Kriterleri, kurum veya şirketlerin kendi ölçeklerinde mal veya hizmet üretmek maksadıyla faaliyetini sürdürürken yönetim ve davranışlarının güncelliğini kapsar.
ESG’nin 3 Kapsamı Nedir?
Çevre
Environment yani “E” ile ifade edilen çevre kriteri, şirketlerin enerji kullanımını ve çevresel etkilerini nasıl yönettiklerini kapsar. Kapsam 1 emisyonlarından Kapsam 3 emisyonlarına kadar karbon emisyonu envanterinizin ölçülmesi, enerji verimliliği, iklim değişikliği uyumu, ekoloji ve biyoçeşitlilik, hava ve su kalitesi, ormansızlaşma ve atık yönetimi gibi faktörleri içeren analizleri kapsar.
Sosyal
Social yani “S” ile ifade edilen sosyal kriteri şirketlerin sosyal hayata, insan eşitliğine, ve kültürel çeşitliliğe bakışını analiz eder. Cinsiyet ayrımcılığı, toplumsal ayrıştırma, çalışan ve işveren ilişkileri, müşteri memnuniyeti, veri koruma, halkla ilişkiler ve insan kaynakları gibi faktörleri kapsar.
Yönetişim
Governance yani “G” ile ifade edilen yönetişim; kurumun veya şirketin kontrol mekanizmalarını, uygulamaları ve prosedürleri gibi iç yönetim organizasyon sistemlerini inceler. Şirketlerin denetleme yapısı, şeffaflığı, paydaş hakları, iç yolsuzlukla mücadele ve yönetişime çalışanların katkıları gibi faktörleri kapsar.
ESG Projesi Çalışma Süreci Nasıldır?
01 Adım: ESG Proje Başlangıç Toplantısı
Proje başlangıç toplantısı yapılarak tüm proje taraflarının bir araya getirilmesi, hedeflerin ortak kararlar ile hep birlikte tespit edilmesi.
02 Adım: Veri Toplama Süreci
Çevresel, sosyal ve yönetimsel kriterler başlıklarında ESG kriterleri bazında nitel ve nicel verilerin toplanması.
03 Adım: Veri Analizi
İlgili toplanmış verilerin analizinin yapılması ve bu veriler ışığında hangi alanlarda performans olduğu, hangilerinde olmadığının boşluk analizi çalışması ile incelenmesi.
04 Adım: ESG Geliştirme ve Performans İyileştirme Süreci
Tüm yapılan analizler sonucunda kurum veya şirketin performansının iyileştirilmesi maksadıyla ESG kriterleri bağlamında iyileştirme çalışmaları yapılması.
Kuruluşlar, sürdürülebilirlik konusunu kurumsal değerlere, stratejik planlara ve günlük iş faaliyetlerine daha derinden yerleştirdikçe, çevresel, sosyal ve yönetişim yani ESG raporlaması daha büyük bir öncelik haline gelmiştir.
ESG raporlaması, kuruluşun veya şirketin yatırımcıların, düzenleyicilerin, ESG puanlama ajanslarının ve finansman kuruluşlarının gözünde yükselmesini sağlamanın en iyi yollarından biridir.
ESG raporlaması teoride basit görünse de, uyumluluğu önemlidir ve bu konuda oluşturulmuş çerçeveler birden fazladır. ESG düzenlemeleri halen her geçen gün daha da olgunlaşmaktadır.
ESG Raporlamasında karşılaşılabilen Güçlükler Nelerdir?
Şirket yada kuruluşlar halen kendilerini tam olarak ESG’ye adapte etmemişlerdir. Daha etkili, uyumlu ESG raporları oluşturma arayışlarında karşılaştıkları başlıca engeller aşağıda sunulmuştur:
1. Karmaşık veri toplama ve işleme süreci
Şu anda, çoğu şirket ESG verilerini farklı birim veya kuruluşlara, departmanlara dağılmış olarak bulundurmaktadır. Bu dağınık veri yapısı, veri toplamayı, veri biçimlendirmeyi ve ESG'nin finansal performans üzerindeki etkilerini değerlendirme yeteneğini zorlaştırır. Verilerin bağlantısı kesildiğinde, büyük ESG resmini görmenin bir yolu yoktur.
2. Gelişen raporlama gereksinimleri, çerçeveleri ve düzenlemeleri
Standart kurullar ve düzenleyiciler resmi sürdürülebilirlik gerekliliklerini yayınladığından, kuruluşların ESG bilgilerini ifşa etmek için kullandıkları çerçeveler kısa vadede çok farklı olabilir.
3. Kurumsal riske maruz kalma
Etkisiz ESG raporlaması, ESG derecelendirmelerini ve finansmana erişimi etkileyebilir. Verimsiz ESG çabaları kurumsal itibarlara zarar verebilir. ESG'nin yokluğu ise dünyamıza, ekonomimize ve halkın güvenine zarar verebilir. ESG raporlaması risk taşır, ancak eylemsizlik en büyük risktir. Şu anda, çoğu kuruluş çok çeşitli ESG risklerini azaltmak veya tahmin etmek için gerekli bilgiye sahip değildir.
ESG Performansı ve Yeşil Bina Kullanımı
ESG Raporu ve Yeşil Bina kullanımı firmalar için ayrılmaz konulardır. Yeşil Binalar, kurumların çevre, sosyal ve yönetişim başlıklarındaki durumlarını içeren ESG raporlarına vazgeçilmez katkılar sağlarlar. ESG raporlarında başarı hedefleyen firmalar mutlaka yeşil binalarda yer seçmelilerdir. Yeşil binalar, firmanın ekonomik başarısına ilave olarak, çevre, sosyal ve yönetişim alanlarındaki performanslarını da somutlaştırarak oluştururlar. İnfografikte, yeşil binalar ve ESG bağlamı özetlenmiştir.
ECOBUILD, ESG Konusunda Sizlere Neler Sunuyor?
ECOBUILD olarak ESG konusunda yukarıda aktarılan tüm aşamalarda danışmanlık hizmeti vererek ESG raporlamanızı ve gelişim planınızı yapıyoruz. Kurumsal sera gazı emisyon envanteri dahil olarak ESG’nin tüm alt başlıklarında sunduğumuz entegre danışmanlık hizmetimiz ile uluslararası standartlarda ESG raporunuzu oluşturuyoruz. Aynı zamanda kurum içi eğitim programları ile kurumunuzun ESG kapasitesinin gelişmesine destek oluyoruz.